|
|
|
|
Dzis jest: 16.01.2025r.
Jest to : 16 dzien roku
Moja strona www filozofii
Wyjaśniamy pojęcia:
Transcendentalny
czy transcendentny
Co to jest :
sąd apriorii lub sąd aposteriorii
Protagoras i Pirron
Hume,Berkeley, Kant
Czy przyczynowość istnieje?
Berkeley
Czy istnieje materia?
Condillac i jego posąg
Husserl i Fenomenologia
Krytyka nauki
Pamietaj, że
Prawda , jest córką czasu
a nie autorytetu (Bacon)
Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)
Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)
Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)
|
|
|
|
mysli i ludzie
Krytyka pojęcia substancji. |
Locke przyjmował , że poza wrażeniami jakich doznajemy , istnieją jeszcze zewnętrzne substancje: są one przyczynami wrażeń. |
Ze swego empirystycznego stanowiska nie miał do tego podstaw, doswiadcza sie tylko wrażeń, a nie ich przyczyn.
Ale to było zgodne z naturalnym potocznym, poglądem do którego Locke się najchętniej stosował.Hume zaś , który z potocznym poglądem się nie liczył i paradoksów nie lękał, zerwał z tym : nie ma podstaw do przyjmowania , że wrażenia mają przyczyny w zewnętrznych substancjach. Są wrażenia i koniec! |
W krytyce substancji Hume poszedł też dalej niż Berkeley ten usunął pojęcie substancji z fizyki, on zas również z psychologi. |
Hume doszedł do wniosku , że jak nie ma podstawy do przyjmowania substancji materialnych , tak też nie ma do przyjmowania duchowych.Wydaje się nam , że jażn nasza jest substancją, że istnieje i trwa niezależnie od naszych postrzeżeń i uczuć, lecz to złudzenie.
Gdy wnikam dokładnie w to , co nazywam jażnią to trafiam zawsze tylko na takie czy inne szczególne postrzeżenia i nie obserwuję nigdy nic innego jak tylko postrzeżenia. Było to wyparcie substancji z ostatniej zajmowanej przez nią pozycji.Odbierało grunt koncepcji trwałej duszy, trafiało w psychologie, teologię w całą filozofię. Ze swiata został jedynie zespół wrażeń , poza tym nic ani po stronie przedmiotów , ani podmiotów, nie została ani materia , ani dusza. |
Krytyka Hume'a była destrukcyjna :kwestionowala uzasadnienie wniosków o substancji, a tym samym podważała podstawy metafizyki , kwestionując je we wnioskach przyczynowych , podważała nauki scisłe.Całkowitym sceptycyzmem doktryna jego nie była .Nie poddawal bowiem w wątpliwość ani apriorycznej wiedzy o stosunkach między ideami , ani wiedzy o faktach. Zakwestionował wszelką wiedzę o rzeczywistosci , która wykracza poza fakty. |
Odrzucił nie tylko smiałą koncepcję wiedzy racjonalistów , ale także skromniejszą koncepcję empirystów.Empirystów , którzy nie mieli tej wiary w rozum co racjonalisci, przed sceptycyzmem broniła ich dogmatyczna wiara w doswiadczenie, tę wiarę Hume rozbił.Doswiadczenie jest wiedzą , dopóki trzyma się faktów., ale to co jest doswiadczeniem nieustannie wykracza poza stwierdzone fakty.W szcegónosci nadzieja empirystów (zarówno Bacona i Locke'a ) osiągnięcia na podstawie samych faktów wiedzy koniecznej okazala się , w swietle krytyki Hume'a niedorzeczna.
Hume był empirystą nowego typu, który zrozumiał odrębną naturę wiedzy empirycznej.Dawniejsi empirysci przeciwstawiali racjonalistom inną koncepcję pochodzenia wiedzy natomiast dzielili ich pogląd na kryteria i cele wiedzy.Locke walczył z racjonalistami o idee wrodzone , ale był przekonany , że i bez idei wrodzonych osiągalna jest wiedza konieczna.Dopiero Hume zrozumiał , iż zachodzi iunctim między obu zagadnieniami, iż wraz z pochodzeniem zmienia się też i natura wiedzy; konieczność jest własciwa jedynie wiedzy racjonalnej, wiedza zaś empiryczna może być tylko faktyczna , a nigdy konieczna. |
Krytyka Hume'a godziła w rozum, natomiast zostawiała nienaruszoną inną zdolność człowieka: instynkt Hume sądził, iż instynkt lepiej odgaduje rzeczywistość niż rozum.Wyprzedził tym samym póżniejszych myslicieli, którzy racjonalną orientację poznania zastąpili przez biologiczną i praktyczną. Życie i działanie znajduje to , czego teoria ani znależć ani expost uzasadnić nie umie. |
Hume konsekwentniej od swoich empirystycznych poprzedników cofnął się na stanowisko immanentne i wyrzekł się wszelkich twierdzeń o tym , co nie jest bezpośrednio umysłowi dostępne.
Nie pytał czy rzeczy istnieją , lecz czy mamy rację przyjąć , że istnieją.Nie zaprzeczał też istnieniu związków koniecznych w swiecie realnym, ale zaprzeczał abyśmy mogli je poznać. Berkeley zaprzeczał istnieniu substancji materialnych Hume mówił zas, iż nie może być ono przedmiotem wiedzy stanowisko Berkeley'a było metafizyczne a Hume'a epistemologiczne.
Po usunięciu tego co obaliła jego krytyka , w oczach Hume'a, dwie tylko pozostały dziedziny: po pierwsze -matematyka, a po wtóre wiedza czysto faktyczna |
|