W filozofii najważniejsze sa pytania!!!

Dzis jest:
15.01.2025r.

Jest to :
15
dzien roku


Informacja.

Moja strona www filozofii

Wyjaśniamy pojęcia:

Transcendentalny

czy

transcendentny

Co to jest :

sąd apriorii
lub
sąd aposteriorii

Protagoras i Pirron

Hume,Berkeley, Kant

Czy przyczynowość istnieje?

Berkeley

Czy istnieje materia?

Condillac i jego posąg

Husserl i Fenomenologia

Krytyka nauki



Pamietaj, że

Prawda , jest córką czasu

a nie autorytetu (Bacon)



Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)

Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)

Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)

mysli i ludzie; Malebranche i okazjonalizm

Malebranche - Okazjonalizm

 Nicolas Malebranche (ur. 6 sierpnia 1638, zm. 13 października 1715) był francuskim filozofem wywodzącym się ze szkoły kartezjańskiej. Urodził się w Paryżu, tam też odebrał wykształcenie (filozofia na College de la Marche oraz teologia na Sorbonie. W 1660 wstąpił do zgromadzenia oratorianów poświęcającego się w szczególności zgłębianiu teologii. Ten okres był dla Malebranche'a czasem wytężonej pracy - zajmował się studiami nad Euzebiuszem z Cezarei, Sokratesem oraz filozofią chrześcijańską (w szczególności Św. Augustyna). W 1664 przypadkowo zetknął się z "Traktatem o człowieku" Kartezjusza, dziełem, które wywarło na nim ogromne wrażenie. Po dziesięciu latach szczegółowych studiów nad Kartezjuszem, Malebranche wydał słynne "W poszukiwaniu prawdy", które pozostało jego głównym dziełem. Składało się ono z 6 ksiąg, z których 5 traktowało o źródłach błędów w zmysłach, wyobraźni, rozumie, skłonnościach i namiętnościach, a ostatnia z nich poświęcona została metodzie poznania prawdy. Jak większość wielkich metafizyków XVII wieku, Malebranche również interesował się zagadnieniami matematycznymi i przyrodniczymi, a w 1699 został honorowym członkiem Francuskiej Akademii Nauk. Wymienia się go często jako twórcę okazjonalizmu - w rzeczywistości rozwinął on teorię Arnolda Geulincxa.

Teoria poznania.

Wprowadzenie Metafizykę Malebranche umiał uzgodnić z trzeżwymi i skrupulatnymi badaniami na polu teorii poznania.Zachował on Kartezjański ideał poznania: jasność.
Tylko to poznajemy trafnie co rozumiemy jasno.
Z tym Kartezjanskim sprawdzianem przystapiwszy do analizy poznania , doszedł do zupełnie innych wyników niz Kartezjusz: nie poznajemy jasno ani Boga , ani własnej duszy, o ktorej mamy tylko niejasne doswiadczenie wewnętrzne, ani tym bardziej dusz cudzych , co do ktorych możemy snuć jedynie przypuszczenia.
Natomiast - mamy zupełnie jasne poznanie ciał: istotę ich bowiem stanowi rozciągłość ; niepodobna zaś pragnąć poznania jasniejszego niż to , jakie mamy o rozciągłosci.
W szczególnosci poglądy Malebranche'a przedstawiają się następujaco:
  • Wiedza nasza jest dwojaka: polega bądż na postrzezeniach bądż na ideach, w pierwszym przypadku poznajemy rzeczy wprost a w drugim poznajemy je poprzez idee.
    Są to dwa bieguny wiedzy.

  • Tylko idee dają wiedzę jasno , postrzeżenia zmysłowe są dla rozumu ciemne.

  • Bezposrednio możemy postrzegać jedynie to, co znajduje się w naszym umysle , czyli stany swiadomosci , o tym zaś , co istnieje poza umysłem , możemy wiedzieć tylko posrednio.To znaczy: nasza wiedza psychologiczna jest bezposrednia , ale za to nie jasna, a wszelka inna wiedza może być jasna , ale za to zawsze jest tylko posrednia.

  • Przez idee poznajemy własnosci , ale czy rzeczy istnieją , o tym pouczyć może tylko postrzeżenie. Zagadnienie istnienia nie należy już do jasnego rozumowego poznania , stanowi wyłącznie dziedzinę zmysłowego postrzegania.

  • Postrzezenia pojawiają się w umysle i giną, idee zas podlegają przemianom , przez jakie przechodzi umysł, ale bo też - nie postrzeżenia są składnikami umysłu , idee zas nie są składnikami jego, lecz przedmiotami , sa poza nim.
    		•
    Z tego rozróznienia Malebranche wyciągnął metafizyczną konsekwencję : że idee, nie będące w nas , są w Bogu. Malebranche wyprowadził również konsekwencję metodologiczną: idee , jako nie będące składnikami umysłu, nie dadzą się badać metodą psychologiczną. Analiza wiedzy nie zawsze może być analizą psychologiczną; poddaje jej się wiedza zmysłowa , natomiast wiedza posrednia , posługująca sie ideeami, stanowi granicę w psychologicznym traktowaniu teorii poznania, co oznacza że Malebranche był wrogiem psychologizmu.
    Rozważania te doprowadziły Malebranche'a do wyników rożniących się znacznie od poglądów Kartezjusza ; w szczególnosci inaczej wypadła ocena poznania ciał i poznania duszy. Poznanie ciał , osiągane za pomocą jasnych idei, było dla Malebranche'a poznaniem doskonałym.
    Natomiast poznając duszę bezposrednio, przez postrzezenia wewnętrzne nie poznajemy jej jasno. W tym punkcie Malebranche odwrócił wrevz pogląd Kartezjusza. Przyznawał że o istnieniu duszy wiemy istotnie pierwej i pewniej niż o istnieniu ciał; natomiast naturę ciała znamy pierwej i jasniej niż naturę duszy.
    Istnienie bowiem przedmiotów poznajemy przez postrzeżenia , a naturę przedmiotów przez idee. Rozwój nauki potwierdził stanowisko Malebranche'a - psychologia do dziś nie osiągneła tej scisłosci jakie mają nauki o ciałach.
    Malebranche był empirykiem , ale nie empirystą. Był empirykim , sądził, że najmocniejszym fundamentem wiedzy jest oparcie jej na doswiadczeniu. Ale nie był empirystą; był przekonany , że doswiadczenie zmysłowe nie jest samowystarczające, że nie może się obejść bez współudziału mysli.
    Twierdził , że pewne sądy (nazywał je naturalnymi) są składnikami kazdego postrzeżenia .
    Dwie są zasadniczo koncepcje postrzezenia :
  • - zawiera ono sądy

  • - jest procesem czysto zmysłowym ( tej koncepcji dał wyraz póżniej Berkeley).
    		•

    [ Poglądy epistemologiczne - pojmowanie prawd jako stosunków. ]