W filozofii najważniejsze sa pytania!!!

Dzis jest:
15.01.2025r.

Jest to :
15
dzien roku


Informacja.

Moja strona www filozofii

Wyjaśniamy pojęcia:

Transcendentalny

czy

transcendentny

Co to jest :

sąd apriorii
lub
sąd aposteriorii

Protagoras i Pirron

Hume,Berkeley, Kant

Czy przyczynowość istnieje?

Berkeley

Czy istnieje materia?

Condillac i jego posąg

Husserl i Fenomenologia

Krytyka nauki



Pamietaj, że

Prawda , jest córką czasu

a nie autorytetu (Bacon)



Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)

Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)

Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)

mysli i ludzie-neokantyzm, Lange


I.Kant
 Przedstawicielem wczesnego , względnie prostego Kantyzmu był Albert Lange ( 1828 - 1875 ) . Podobny z charakteru i postawy do Milla . Cechowała go rzetelność w mysleniu i działaniu. Głownym jego dziełem była Historia materializmu przepojona duchem Kanta.

Neokantyzm

Ogólne własnosci kantyzmu. Być kantystą znaczyło :
  • mieć przekonanie , że należy zaczynać filozofię od krytyki poznania.

  • wobec subiektywnej zależnosci poznania trzeba zrezygnować z teorii bytu - wbrew filozofom metafizycznym a w szczególnosci materialistycznym.

  • poznanie nie może wyjść poza granice doswiadczenia
    • ; wbrew filozofom konstrukcyjnym, idealistycznym a szczególnie heglowskim.
  • doswiadczenie nie jest prostym zbiorem faktów
    • , lecz złożonym tworem umysłu, uwarunkowanym jego apriorycznymi formami ; wbrew empirystom i pozytywistom.
  • Połączenie empiryzmu z aprioryzmem
    • stanowi kantyzm.
    Ale także być kantystą znaczyło być realistą. Umysł poznając narzuca temu , co poznaje aprioryczne formy przestrzeni i czasu,przyczynowosci i substancji, przeto przekształca to , co poznaje , ujmując rzeczy nie takimi, jakimi są, lecz jakimi mu się zjawiają.Niemniej jednak rzeczy które mu sie zjawiają jakoś istnieją, są ostatecznie niezależną odeń rzeczywistoscią.
    Rzeczywistość ta nie jest mu dostępna, ale istnieje. Daje o niej znać każde wrazenie zmysłowe , które umysł biernie z zewnątrz przyjmuje. Jest to doswiadczenie dwojakie zewnętrzne i wewnętrzne. Jedno swiadczy o istnieniu świata materialnego , drugie - o istnieniu jażni. Jażni też nie doswiadzczamy wprost i w czystosci , ją także znamy tylko w zjawiskowej postaci.
    "Transcendentne podłoże naszej własnej organizacji - pisał Lange - jest nam tak samo nieznane , jak rzeczy , które nań działają .Przed sobą mamy zawsze tylko wspólny produkt ich obu : rzeczy naszej organizacji."
    Być kantystą znaczyło być dualistą. Monistyczny pogląd nie wydawał sie zgodny z nauką Kanta, która rozróżniała dwa światy , świat zjawisk i swiat rzeczy.A jesli pominąć zjawiska , to jeszcze zostawały dla kantyzmu dwa swiaty : materialny na który wskazuje doswiadczenie zewnętrzne i duchowy na który wskazuje doswiadczenie wewnętrzne.
    Być kantystą znaczyło być formalistą. Znaczyło to bowiem uznawać wiedzę , tylko w granicach tego, co umysl sam skonstruuje , a umysl konstruuje związki, stosunki, relacje , formy. Znamy lepiej stosuki przyczynowe niż człony tych stosunków , znamy formy lepiej niż to , co uformowane. Przez swą formalność wiedza nasza jest powszechna i konieczna, ale też niepełna i ograniczona.
    Pojęcia potoczne a założenia kantyzmu Skutkiem założeń kantyzmu jego zasadnicze pojęcia musiały być inne niż w mysli potocznej i tradycyjnej mysli filozoficznej.
  • A więc poznanie nie mogło być odzwierciedleniem przedmiotów lecz jedynie kształtowaniem ich przez umysł.


  • "doswiadczenie" nie przeciwstawiało się mysli apriorycznej , bo samo ją zawierało.


  • "przedmiot poznania" nie przeciwstawiał się podmiotowi , bo sam był jego wytworem.


  • " sprawdzianem prawdy" nie mogła być zgodność wyobrazeń z rzeczami, bo rzeczy nie sa wprost dostępne i przeto nie mogą być z wyobrazeniami porownywalne.


  • " o prawdzie"
    • mogła więc jedynie stanowić zgodność wewnętrzna zjawisk, zgodność ich z wymaganiami umysłu , to był jedyny możliwy sprawdzian prawdy.

  • "filozofia" nie mogła być nauką o bycie , którego poznac niepodobna , lecz tylko nauką o poznaniu.


  • w teorii poznania zmieniła się problematyka , już nie była jak u Arystotelesa czy Locke'a opisem procesu poznania czy przedstawieniem jego genezy; była analizą tego jak poznanie jest możliwe, jakie są jego warunki i założenia.
    		•
    Minimalistyczne rozumienie kantyzmu. Filozofia Kanta miała w sobie motywy minimalistyczne; motywem był w każdym razie fenomenalizm, pojmowanie naszego obrazu swiata jako subiektywnego i zjawiskowego.
    Ale miała też motyw innego rodzaju: motyw aprioryzmu, przekonanie że posiadamy wiedzę powszechną i konieczną.
    Kant wykazywał , że teoretycznymi dochodzeniami nie można dosięgnąć rzeczy w sobie, ale otwierał widoki , że dosięgnie ich odwołując się do postulatów życia. Z jednej strony, jak minimalisci krytykowal dotychczasową metafizykę, ale z drugiej strony zdawał zapowiadać nową metafizykę , niczym maksymalisci.

    [ Zasadnicze pojęcia kantyzmu a mysl potoczna. ]