W filozofii najważniejsze sa pytania!!!

Dzis jest:
15.01.2025r.

Jest to :
15
dzien roku


Informacja.

Moja strona www filozofii

Wyjaśniamy pojęcia:

Transcendentalny

czy

transcendentny

Co to jest :

sąd apriorii
lub
sąd aposteriorii

Protagoras i Pirron

Hume,Berkeley, Kant

Czy przyczynowość istnieje?

Berkeley

Czy istnieje materia?

Condillac i jego posąg

Husserl i Fenomenologia

Krytyka nauki



Pamietaj, że

Prawda , jest córką czasu

a nie autorytetu (Bacon)



Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)

Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)

Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)

mysli i ludzie
Fenomenologia

Husserl chciał ponadto wynależć taką metodę filozofowania, która nie zakładając istnienia świata realnego mogłaby poprzez analizę poznawania roztrzygnąć czy świat realny jest i jaki jest. Była to "transcendentalna redukcja" Transcendentalna redukcja czyli redukcja fenomenologiczna polegała na wyłączeniu , na " braniu w nawias" , wszystkiego czego nie gwarantuje sam przebieg poznania. Była to w zasadzie metoda Kartezjusza , metoda wątpienia i odrzucania wszystkiego co wątpliwe. Metoda ta w końcu doprowadziła Husserla gdzie indziej : do idealizmu.
Fenomenologia miała dwa wielkie działy: z jednej strony badała przedmioty , a z drugiej akty ujmujące te przedmioty.

Program fenomenologii.

A ) Ustalić co jest w naszej swiadomosci dane bezpośrednio i wyodrębnić od tego co jest konstrukcją umysłu. W ten sposób wydzielone będzie to wszystko co oczywiste; bo oczywiste jest to co dane jest bezpośrednio.
To co jest nauką o oczywistościach , odróżniało fenomenologię od innych nauk.		 Ale , co jest nam naprawdę dane i jest oczywiste?
Empiryści i Kantyści - tylko wrażenia zmysłowe.
Fenomenologowie - w spostrzezeniach zmysłowych dane sa nie wrażenia , lecz rzeczy., a w innych aktach poznania przedmioty innych jeszcze rodzajów - że jest więc daleko więcej przedmiotów danych i oczywistych. Był to pogląd wyróżniający fenomenologów. Dane i oczywiste są nie tylko rzeczy , ale przede wszystkim stany rzeczy, a także i to że mają one własności i stosunki. Te stany rzeczybywają przedmiotem naszych aktów poznawczych a także uczuć i pragnień.
Dane nam są również stany rzeczy stałe , realne ale i także idealne. Naturalnie nie są one dane zmysłom - ale dlaczego to, co bezpośrednio dane ograniczać do zmysłow?.Jest przecież oczywiste, że zachodzi różnica między dzwiękiem a barwą, aczkolwiek samej różnicy nie można ani słyczeć , ani widzieć. Tak samo dane nam są bezpośrednio pewne prawdy logiki czy matematyki , choć ich doznanych wrażeń wywieść niepodobna.
B) Do ustalenia tego , co bezposrednio dane i oczywiste nie są potrzebne i przydatne indukcja i dedukcja - są metodami rozumowania pośredniego wysnuwania prawd , a nie bezpośredniego ich ujmowania. Filozofowie uznawali od dawna metodę bezpośredniego ujmowania. Kartezjusz nazywał ją intuicją ( nie w rozumieniu Bergsona , lecz w sensie bezpośrdniego ujmowania tego co oczywiste.)Do tej zdolności odwołuje się fenomenologia. Intuicja jest pierwszym i niezastąpionym żródłem całego poznania, niepodobna przeprowadzić rozumowania jeśli intuicja nie dostarczy do nich przesłanek.
Przekonanie to Husserl nazwał "zasadą zasad". Przea intiucję umysł wchłania w siebie odbirea to, co świat z siebie ukazuje, na tym własnie polega poznanie , nie zas na rozwijaniu przez umysł własnych form i podporządkowywaniu im świata, jak chciał Kantyzm. Kantyzm rozumiał poznanie jako czynny akt umysłu , fenomenologia właśnie jako bierny. Swym intuicjonizmem fenomenologia przeciwstawiła się kantyzmowi , dla którergo intuicja była niczym , a konstrukcja wszystkim.
Fenomenologia przeciwstawiła się również empiryzmowi, który wprawdzie opierał poznanie na biernym akcie odbierania wrażeń , ale tylko na nim, podczas gdy nowa nauka intuicję rozumiała daleko szerzej , przyjmowala że pewne prawdy ogólne , ujmujemy również bezpośrednio , jak jednostkowe przedmioty.
Wszystko co ujmujemy bezpośrednio i z oczywistością fenomenologowie nazwali "fenomenem" stąd nazwa fenomenologii. Fenomeny nie są tylko zjawiskami , przeciwnie , , jeśli w ogóle ujmujemy samą rzeczywistość to tylko w aktach intuicyjnych.
C) Rodzaje intuicji.
Fenomenologia odróżniała wiele rodzajów intuicji, tyle ile rodzajów danych bezpośrednich.. Jest intuicja racjonalna - jal w logice, jest irracjonalna jak w aktach emocjonalnych.		 Przede wszystkim należy odrożniać dwa jej rodzaje , jedna ujmuje fenomen w jego konkretności , np: to a to drzewo tu aktualnie rosnące, tę oto barwę, którą mamy przed oczami,druga zas ujmuje samą istotę . dzięki takiej intuicji możemy wypowiadać sądy apriori.. Kto intuicyjnie ujął barwe pomarańczową ten raz na zawsze wie , że w skali barw leży między czerwoną a żółtą.Kto raz miał intuicję miłości , ten wie raz na zawsze , żedaje ona poznanie głębokich warstw duszy zakrytych warsteami powierzchownymi przed chłodnym obserwatorem. Można na tej podstawie wypowiadać sądy powszechne , prawdziwe sądy apriori.

Prawa aprioryczne.

Tematem fenomenologii były nie tylko same fenomeny alezwiązki jakie między nimi zachodzą, prawa jakimi podlegają.Prawa te jak fenomeny , sa ujmowane intuicyjnie , bez przeprowadzania indukcji , więc nie na drodze empirycznej , lecz apriori. Tych praw jest znacznie wiecej niż można przypuszczać : są nie tylko w naukach formalnych takich jak logika i matematyka. Są także aprioryczne prawa dotyczące aktów psychicznych: prawem takim jest np. każdy akt ma własciwy sobie przedmiot, barwy można jedynie widzieć, dzwięki jedynie słyszeć, wartości jedynie wyczuwać. Tak samo są aprioryczne prawa dotyczace jakości zmysłowych, np. znane twierdzenie fenomenologów , że barwa pomarańczowa leży w skali barw między czerwoną a żółtą. To także jest prawo apriori , aby je ustalić nie potrzeba przeprowadzać indukcji, wystarczy uświadomić sobie naturę tych trzech barw. Te prawa aprioryczne sformułowane przez fenomenologów są bardzo proste, zrozumiałe i wszystkim znane. Wydaje się więc że nie warto badać je naukowo. Ale jest właśnie odwrotnie, nauka powinna się o nie troszczyć , bo nie wszyscy je pamiętają.Fenomenologowie sadzili ,że teorie filozoficzne przewracają sie jak domki z kart , właśnie dlatego że najprostsze prawdy nie były słuszne, że filozofia nie liczyła się z nimi.

[ Prawa aprioryczne. ]