|
|
|
|
Dzis jest: 15.01.2025r.
Jest to : 15 dzien roku
Moja strona www filozofii
Wyjaśniamy pojęcia:
Transcendentalny
czy transcendentny
Co to jest :
sąd apriorii lub sąd aposteriorii
Protagoras i Pirron
Hume,Berkeley, Kant
Czy przyczynowość istnieje?
Berkeley
Czy istnieje materia?
Condillac i jego posąg
Husserl i Fenomenologia
Krytyka nauki
Pamietaj, że
Prawda , jest córką czasu
a nie autorytetu (Bacon)
Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)
Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)
Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)
|
|
|
|
mysli i ludzie
Krytyka pojęcia przyczynowosci |
Związek , do którego odwołujemy się w rozumowaniu empirycznym , jest zawsze jeden i ten sam:jest to związek przyczynowy
wychodzimy poza stwierdzone fakty, szukając ich przyczyn lub skutków. Kto na pustej wyspie znajdzie zegarek , ten wnioskuje że kiedyś byli na niej ludzie; tzn. o przyczynie stwierdzonego faktu. Podobnie wnioskujemy i w innych wypadkach.
Czy do wniosków tego rodzaju mamy prawo?
Tylko o ile związek przyczynowy jest związkiem koniecznym. Ale czy jest konieczny? to było kulminacyjne pytanie Hume'a. |
Pytanie czy związek przyczynowy jest konieczny należy w/g Hume'a sprecyzować: na jakiej podstawie poznajemy jego konieczność:
Odpowiedz była możliwa dwojaka:
związek przyczynowy poznajemy a priori
empirycznie
Hume'e rozważył obydwie możliwosci.
Po pierwsze stwierdził , iż nie poznajemy tego związku a priori. Przecież nikt nie wyobraża sobie , iżby a priori przez samą analizę np. pojęcia prochu można by wykazac że eksploduje.
Ze znajomosci przyczyny ,nie da się wydedukować znajomosci skutku.Żaden przedmiot własnosciami swymi dostępnym zmysłom nie ujawnia nic o przyczynach ,które go stworzyły, ani o skutkach , które zeń powstały. |
Związek przyczynowy nie jest związkiem koniecznym |
Przyczyna jest jedną rzeczą , skutek drugą ; a priori nigdy nie da się pojąc , że dlatego , iż jest jedna rzecz musi być i druga.Chodzi tu o przebieg rzeczywistosci , a o rzeczywistosci można sądzić tylko na podstawie doswiadczenia, a nie a priori.Że zaś konieczność poznać można jedynie a priori , to gotowa jest odpowiedz na pytanie zasadnicze :Związek przyczynowy nie jest związkiem koniecznym |
Związku przyczynowego nie poznajemy także empirycznie |
Dotychczas mniemano , że jeżeli nie znamy go z rozumowania a priori , to musimy go znać z doswiadczenia.Hume nie zadowolił sie tą odpowiedzią i sprawdził ją.Sprawdzenie to dało wynik ujemny , czyste doswiadczenie informuje o stałym następstwie faktów; ale nie poucza , że jeden fakt wynika z drugiego.Jeśli nacisnąć spust fuzji , to rozlegnie się strzał; ale naprawdę srwierdzamy tylko , że strzał nastąpił po nacisnięciu spustu, nie zaś że z niego wyniknął, że był jego skutkiem.Jak to się dzieje , iż po jednym fakcie , następuje drugi , tego doswiadczenie nie podaje ; jeśli więc mamy się trzymać scisle doswiadczenia, to musimy się wyrzec związków przyczynowych i zadowolo się tylko ustalaniem stałych następstw. |
[ Krytyka pojecia przyczynowosci ]
|