W filozofii najważniejsze sa pytania!!!

Dzis jest:
15.01.2025r.

Jest to :
15
dzien roku


Informacja.

Moja strona www filozofii

Wyjaśniamy pojęcia:

Transcendentalny

czy

transcendentny

Co to jest :

sąd apriorii
lub
sąd aposteriorii

Protagoras i Pirron

Hume,Berkeley, Kant

Czy przyczynowość istnieje?

Berkeley

Czy istnieje materia?

Condillac i jego posąg

Husserl i Fenomenologia

Krytyka nauki



Pamietaj, że

Prawda , jest córką czasu

a nie autorytetu (Bacon)



Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)

Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)

Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)

mysli i ludzie-Kant
Krytyka metafizyki.

Idee rozumu.
Rola doświadczenia została przez Kantowską krytykę zarazem ograniczona i wzmocniona.		 Nie wszelkie poznanie z doświadczenia się wywodzi (wbrew empirystom).
Wszelkie poznanie ogranicza się do doświadczenia (wbrew racjonalnym metafizykim.)
Badania Kanta przyznaly slusznosc empirystom w sprawie przedmiotu poznania, zerwaly natomiast z ich poglądem na pochodzenie poznania,
Samo doswiadczenie zawiera czynniki niedoswiadczalne i jeżeli te niedoswiadczalne czynniki nie są wcielane w doswiadczenie są pustymi formami bez wartosci dla poznania.
Nauka na doświadczeniu oparta i dotyczącą zjawisk nie zaspokaja jednak rozumu. Podejmuje on budowę metafizyki , chcąc wyjśc poza zjawiska i poznać rzeczy same w sobie Pojęcie, rzeczy samych w sobie bylo odwiecznym pojęciem metafizyków, używane było nawet przez empirystę Locke'a.
Kant rzeczy same w sobie przeciwstawil zjawiskom i ogłosił za nie poznawalne. Kant nazwał je noumenami czyli przedmiotami myślnymi , rozumowymi, gdyż istotę rozumu widział własnie w dążeniu do poznania rzeczy w sobie. Rozsądek domaga sie uzupełnienia przez rozum .Bo to co poznaje, jest zawsze częsciowe i ograniczone,poznając ,ujmuje jedynie fragmenty rzeczywistosci,jedynie prawdy warunkowe,nigdy nie sięga kresu, nie obejmuje całosci bezwarunkowej .
Rozum scala i zamyka te ograniczone i fragmentaryczne wyniki rozsądku , odnosząc je do przedmiotów nieskończonych i absolutnych .
Pojęcia jakimi się posługuje , są już innego rodzaju niż pojęcia rozsądku. W przeciwieństwie do kategori ( czyste pojęcie rozsądku) Kant czyste pojęcie rozumu nazwał ideami.
Są trzy główne idee, jakie rozum wytwarza :
1 )duszy,
2)Boga,
3) wszechswiata		 Ideą duszy usiłuje objąć całość doświadczenia wewnętrznego.
Ideą wszechświata całość doświadczenia zewnętrznego.
W idei Boga szuka podstawy wszelkiego w ogóle doswiadczenia.
Znamy z doświadczenia wewnętrznego poszczególne przeżycia, rozum na ich podstawie wnosi o istnieniu duszy, znamy z doświadczenia zewnętrznego jedynie poszczególne przedmioty materialne, rozum wnosi z nich o istnieniu jednolitego wszechświata.Idee te stanowią osnowe metafizyki. I wartość metafizyki zależy od wartosci tych idei.
Sprawdzenie zasad metafizyki. Sprawdzenie wartości idei na których oparto osnowę metafizyki było podstawowym zamierzeniem krytyki Kanta. Wynik sprawdzenia był ujemny
Idea to cel do którego rozum dąży , ale którego dosięgnąć nie może; a nie może go dosięgnąć, gdyż nie jest to cel realny, lecz tylko focus imaginarius dla myśli
Podczas gdy kategorie są wcielane przez rozsądek do doswiadczenia , idee nie są i dla swej absolutnosci , nie mogą być doń wcielone.
Kategorie stanowią składnik doświadczenia , mają użytek konstytutywny , idee mają użytek regulatywny.
Idee można uzasadnić tylko psychologicznie tj. można wskazać potrzebę umysłu , która je wytwarza ale rzeczowej podstawy odnależć dla nich niepodobna.

Krytyka metafizyki tradycyjnej.

Metafizyka , jest dla umysłu ludzkiego przedsięwzięciem nieuniknionym , niemniej jednak przedsięwzięciem beznadziejnym. Absolutna metafizyka, usiłująca wniknąć w naturę Boga, duszy i wszechswiata, jaką budowało tylu filozofów od Platona do Lebniza odpowiada wprawdzie potrzebom umysłu , ale podejmuje się zadania którego umysł wykonać nie może.
 Metafizyka dotychczas zakładała , że idee są bytami realnymi.
Kant doszedł do przekonania , że są to jedynie pojęcia rozumu ,wyznaczające idealny kres poznania. W tym widział główny błąd metafizyki. Kategorie rozsądku jak substancja lub przyczyna które są tylko formami umysłu i mają wartość poznawczą , wtedy tylko , gdy są wcielone w doswiadczenie , metafizyka stosuje poza granicami doswiadczenia do rzeczy samych w sobie .Dzięki takiemu posługiwaniu się pojęciami, nie odpowiadającemu ich naturze, powstają w metafizyce paralogizmy,antynomie,pseudodowody.
Krytyka metafizyki w/g Kanta Kant przeprowadził krytykę metafizyki we wszystkich jej działach , a takich było trzy, odpowiednio do trzech naczelnych idei :duszy, wszechswiata i Boga:
- racjonalna psychologia
- kosmologia
- teologia
Krytyka psychologi racjonalnej. Psychologia racjonalna z faktu myślenia wyprowadzała wniosek , że istnieje dusza, substancja myśląca i że jako substancja jest prosta i nieśmiertelna.Ale wnioski te są parologizmami.. Pochodzą one z niewłasciwego posługiwania się kategorią substancji. Nie mamy prawa posługiwania się nią ponieważ jest ona tylko formą łączenia wyobrażeń., ale wyobrażenia duszy nie mamy , więc i kategorii substancji tu stosować nie możemy. Jażń znamy tylko jako funkcję , ale nie jako substancję - jako podmiot myślący , ale nie jako przedmiot myśli.
Tak samo błędnym wnioskiem jest teza że dusza jest prosta. A przez to upada i ta teza , która ma największe znaczenie : że dusza jest niesmiertelna, albowiem dowód w psychologii racjonalnej opierał się na tym , że dusza jako substancja prosta , nie może ulec rozkładowi i zniszczeniu.


[ Krytka metafizyki.]