W filozofii najważniejsze sa pytania!!!

Dzis jest:
15.01.2025r.

Jest to :
15
dzien roku


Informacja.

Moja strona www filozofii

Wyjaśniamy pojęcia:

Transcendentalny

czy

transcendentny

Co to jest :

sąd apriorii
lub
sąd aposteriorii

Protagoras i Pirron

Hume,Berkeley, Kant

Czy przyczynowość istnieje?

Berkeley

Czy istnieje materia?

Condillac i jego posąg

Husserl i Fenomenologia

Krytyka nauki



Pamietaj, że

Prawda , jest córką czasu

a nie autorytetu (Bacon)



Chwytaj dzień,weseląc się dziś , nie dowierzaj przyszłości.(Epikur)

Życie jest tylko odroczonym wyrokiem śmierci(J.Woleński)

Wolny czas jest bowiem dla każdego tyle wart , ile on sam.(Arystoteles)

mysli i ludzie. szkoła marburska
Metoda transcendentalna przeciw spekulatywnej.

Powstaje pytanie , jak ustalić te aprioryczne formy poznania?.Skoro nie są formami psychiki , to nie można tego robić psychologicznie, obserwacja psychologiczna nie pomoże. Szkoła marburska zwalczła psychologizm. Ale również nie mozna , jak to robili Fichte i Hegel , wysnuwać ich apriorii . Jest to bowiem metoda spekulatywna bez związków z rzeczywistoscią. Jak to uczynić?. Nie przez postrzezenia zmysłowe: one bowiem informują nas o naszej własnej reakcji, a nie o rzeczywistosci. Cóż , więc informuje o niej? Informuje nauka scisła.
Ona eliminuje dane zmysłowe i wszystko co jest subiektywna reakcją podmiotu, zachowując to co w doswiadczeniu jest przedmiotowe. Tu szkoła marburska pozostała wierna Kantowi. Bo , istotną cecha kantyzmu była zasada , że należy opierac się na nauce , z niej czerpać swe uogólnienia. Kant mówił , że metoda filozofii musi być transcendentalna, i szkoła marburska położyła na to nacisk. A rozumiała to tak :
filozofia odwołuje się do faktu nauki i ustala jakie są tego aktu niezbędne warunki. To , i tylko to jest jej sposobem postępowania.
Tu szkoła marburska idąca dotąd własnymi drogami , zbiegła sie z innymi kierunkami współczesnej myśli : wspólne im było odwoływanie sie do nauk szczegółowych. Tak samo postepowali nie tylko współczesni kantysci , ale także pozytywisci i materialisci.
Jednak różnica była:
Szkoła marburska odwołowywała się do nauku doskonałej: matematyki i matematycznego przyrodoznawstwa , a więc do abstrakcyjnych nauk i wytworzyła abstrakcyjny obraz świata , zupełnie odmienny jaki wytworzyli " scjentysci" choć tez odwołoywali się do nauk szczegółowych.

Opozycja przeciw dualizmowi zjawisk i rzeczy.

Stwierdziwszy , ze poznanie ma składniki subiektywne Kant przyjmowal ze jedynie poznajemy zjawiska a nie rzeczy same w sobie; jednakże zdawał sie nie wątpić , że rzeczy w sobie istnieją.
Wczesniej neokantysci mieli wątpliwosci co do tego pojęcia. Nawiązując do pewnych wypowiedzi Kanta mówili , że jest to tylko pojęcie graniczne.To znaczy : stanowi tylko idealną granicę naszych wysiłków , aby określić zjawiska.		 A więc nie przeciwstawia się zjawiskom , lecz jest ze zjawiskami własciwie identyczna; jest naszym horyzontem, a więc czymś niepewnym poza horyzontem. Cohen poszedł w tym kierunku : najpierw interpretował pojęcie rzeczy w sobie jako pojęcie graniczne, ale potem je odrzucił , w przekonaniu, że może spowdować tylko nieporozumienia , wytwarzające złudzenie, jakiejś dwoistosci zjawisk i rzeczy, której naprawdę nie ma.W/g Cohena pojęcie rzeczy w sobie było pojęciem dawnej metafizyki, a Kant nie wyzwolił się z tych pojęć. Szkoła marburska zwalczała dualizm rzeczy i zjawisk , pojmowała swiat monistycznie. A te twierdzenia o rzeczach w sobie kojarzyło się z metafizyką , więc - zwalczała metafizykę.

Idealizm przeciw materializmowi.

Jesli w rzeczywistosci nie ma rzeczy w sobie to nie ma w niej , co by wykraczało poza swiadomość.I nie ma racji , aby przedmioty przeciwstawiać podmiotowi. " Przeciwstawianie podmiotu i przedmiotu jest kulawe, jest pozostałoscią scholastyki. Nie ma przedmiotu inaczej jak przez podmiot. Jeżeli tak , to przedmiot jest tej samej natury , co podmiot. Nie przeciwstawia się mysli , lecz miesci się w jej ramach." Konsekwencją tego był idealizm; szkoła marburdka miała go za swoja podstawową tezę. Zwalczała przede wszytkim materializm. Uwazała ,że można to odwołac się do nowej fizyki, która rozbiła tradycyjne pojęcie materii. Szkoła zwalczała nie tylko materializm , ale wszelki realizm przyjmujący jakoby rzeczy istniały poza myślą, a zwłaszcza jakoby były " dane" , a myśl miała je tylko objąć. Mysl posiada swe stałe formy których używa , aby przy ich pomocy ująć zjawiska. W Marburgu mówiono , ze pierwszy który to zrozumiał był Platon i że jego "idee" to nic innego jak formy umysłu. Zjawiska sa same przez się czymś nieokreslonym i subiektywnym, w nauce zostaje z nich to co myśl zdoła ująć.

Racjonalizm przeciw substancjalizmowi.

Nauka w/g szkoły marburskiej postępuje w ten sposób ,że ustala stosunki między zjawiskami.. Poznanie prawdziwe (= naukowe) , jest tylko poznaniem stosunków. One są nam lepiej znane , bardziej określone niż rzeczy , między którymi zachodzą.Chemia wie lepiej , w jakich proporcjach łączą się ciała , niż jaka jest natura łączących się ciał; fizyka zna ruchy , nie wiedząc własciwie co się porusza . Zwykły pogląd powiada , że pierwotne są rzeczy (substancje) , a stosunki (relacje) wtórne , od substancji zalezne; szkoła marburska pogląd ten odwróciła: dla mysli pierwotne są właśnie stosunki a rzeczy są wtórne;naukowo tylko tyle o nich wiemy że znamy ich stosunki do innych rzeczy. Można ten pogląd nazwac relacjonizmem w przeciwieństwie do naturalnego substancjalizmu. Relacjonizm nie jest relatywizmem , bo własnie o relacjach mamy wiedzę która nie jest relatywna , lecz bezwzględna.

[ Szkoła marburska.],[ Home]